Het is niet omdat ouders niet naar het oudercontact komen dat ze niet geïnteresseerd zijn in de school van hun kinderen. De afwezigheid van contact kan allerlei andere oorzaken hebben dan weinig betrokkenheid.
Verwachtingen, betrokkenheid en participatie
Er moet een onderscheid gemaakt worden tussen verwachtingen, betrokkenheid en participatie van ouders.
Te lage verwachtingen komen weinig voor. De meeste kansarme ouders hebben wel hoge verwachtingen van de school. Naarmate kinderen opgroeien en minder bereiken dan verwacht, moeten ouders hun verwachtingen zelfs vaak naar beneden aanpassen. Lage verwachtingen van ouders zijn met andere woorden zelden of nooit een hinderpaal voor de schoolprestaties van hun kinderen.
Betrokkenheid van ouders hangt gedeeltelijk af van de school zelf. Vaak klagen scholen over te lage betrokkenheid van ouders, terwijl ze daar zelf niets aan doen. Nochtans zullen ouders meer betrokkenheid tonen als de school zelf betrokken is op ouders: dat wil zeggen, als ze laat blijken hoe belangrijk ouders voor haar – en voor het schoolsucces van hun kinderen – zijn. Dat kan door oudercontacten, maar veel meer nog door regelmatige babbels aan de schoolpoort, huisbezoeken, vragen om ‘haalbare’ hulp en raad, informatie en concrete tips op maat, en waardering voor hun inzet. Ouders zijn immers partners in de opvoeding; zij kunnen ook een verschil maken in de schoolse resultaten van hun kinderen.
Participatie van ouders is deelname aan de activiteiten op school: contactavonden, oudercomité, vrijwilligerswerk voor de school, feesten enz. Actieve deelname van ouders gaat vaak samen met een grotere betrokkenheid, maar in principe kunnen ouders sterk betrokken zijn zonder actief te participeren (of omgekeerd). Deelname hangt ook af van hun mogelijkheden (bv. een babysit of vervoer betalen, Nederlands spreken, begrijpen waarover het op school gaat enz.).
Niet geïnteresseerd?
Ouders zullen zelden zelf zeggen dat de school hen niet interesseert. Meestal is dit een veronderstelling van leerkrachten, die ze afleiden uit het gebrek aan contact of participatie. Het is belangrijk om geen te snelle conclusies te trekken, want de afwezigheid van contact kan allerlei andere oorzaken hebben dan lage betrokkenheid: ook ongeletterdheid of taalbarrières, financiële drempels, het verbergen van problemen, angst voor verwijten of verlegenheid, angst voor plaatsing van kinderen kunnen maken dat ouders weinig contact onderhouden met de school. Het verwijt dat ouders niet geïnteresseerd zijn, kan zelfs op zijn beurt schadelijk zijn voor een goed contact en voor de ouderbetrokkenheid.
Bijdrage door Ides Nicaise