Beslissingen die aan leerlingen opgedrongen worden tegen hun motivatie in, en tegen de motivatie van ouders in, kunnen meer schade aanrichten dan een faalervaring na een ‘verkeerde’ keuze van ouders. Professionals kunnen ook lage verwachtingen hebben ten opzichte van kansarme kinderen en daardoor gaan de kinderen minder presteren. Belangrijk is dat ouders, die weten wat het beste is voor hun kind, de nodige informatie krijgen om hun kinderen goed te kunnen begeleiden.

Motivatie

Leerkrachten en CLB- medewerkers zijn professionals. Daarom denken zij soms de wijsheid in pacht te hebben, en beter dan ouders te weten wat goed is voor hun kinderen. Zij zouden dan op basis van schoolresultaten of IQ- testen willen beslissen of kinderen bijvoorbeeld van school of studierichting moeten veranderen, of naar het buitengewoon onderwijs moeten. In sommige gevallen zouden ze zelfs aanraden om kinderen in internaat of instelling te plaatsen, omdat ze menen dat ouders hun kinderen zelfs beletten om goed te studeren.

Zij vergeten dat motivatie een enorme rol speelt in het schoolsucces van kansarme kinderen. Beslissingen die aan leerlingen opgedrongen worden tegen hun motivatie in, en tegen de motivatie van ouders in, kunnen meer schade aanrichten dan een faalervaring na een ‘verkeerde’ keuze van ouders.

Vooroordelen

Bovendien hebben ook de professionals vooroordelen. Bijvoorbeeld: kansarme ouders zijn niet begaan met het schoolwerk van hun kinderen. Of: mensen in armoede zijn dom. Of: moslims staan negatief tegenover wetenschap en onderwijs. Of: punten op toetsen zijn de beste voorspeller van wat een leerling later zal aankunnen. Negatieve vooroordelen van professionals bepalen hun verwachtingen en gedrag ten aanzien van leerlingen. Zo stellen zij vaak te lage verwachtingen ten aanzien van kansarme leerlingen. Die voelen dat ook aan, en gaan daardoor ook minder presteren (Pygmalion- of golem-effecten).

Besluit

Leerkrachten en CLB-medewerkers kunnen zich ook vergissen. Terwijl ouders wel het voordeel hebben dat zij meestal het beste willen voor hun kinderen. Je kan dus beter ouders alle nodige informatie geven om zelf hun kinderen goed te begeleiden.

Bijdrage door Ides Nicaise

In de pers

Zo ga je het gesprek met ouders in kansarmoede aan (Klasse, 22 november 2022)